Menderakaitzak irrati nobela: ausartzen zara parte hartzera?

Sormen Irratia ikasgairako produktu transmedia bat ari gara lantzen. Horretarako, Kukuxumuxuk atera berri duen Menderakaitzak kamisetan oinarritu gara. Bertan, Euskal Herriko historiako 44 emakume bildu dituzte. Hau ez da, ordea, produktu bukatu bat eta zure laguntza behar dugu istorioa amaitzeko.

Gure protagonistak, Maddik, bidaia berezi bat egingo du denboran zehar eta aurretik aipatutako emaku

me horietako batzuk ezagutuko ditu. Haiei buruz ezer gutxi daki, beraien izen abizenak eskuliburuetan agertzen ez direlako. Ziurrenik zuk ere ez dituzu ezagutuko. Jakin badakigu asko eta asko falta direla. Nork egon beharko luke? Zergatik?

Anima zaitez eta egin zure ekarpena gure istorioa borobiltzeko, ezinbestekoa dugu-eta!

Euskara Interneten: ur ttantta itsaso zabalean?

“Euskara putzu sakon eta ilun bat zen, eta zuek denok ur gazi bat atera zenuten handik nekez. Orain zuen bertutez zuen indarrez, euskara itsaso urdin eta zabal bat izanen da eta guria da”. Guk euskaraz, zuk zergatik ez abestirako Urkok 1976. urtean musikatu zituen Gabriel Arestiren hitzak burura etorri zaizkit joan den asteartean Leioako Gizarte eta Komunikazio Zientzien Fakultatean jarraitu nuen Euskararen komunitate birtualak  mahai-inguruko nire blogerako sarrera idazten hasi naizenean.

Euskarazko webguneen sustapenean aitzindariak izan diren, eta diren, sei aditu gonbidatu zituzten: Luistxo Fernandez (Sustatu), Lander Arbelaitz (Argia) , Hasier Etxeberria (ZuZeu) , Idurre Eskisabel (Berria), Maite Goñi (Euskal Jakintza) eta Lontxo Sainz (EITB). Besteak beste, sareko teknologia berriek euskaldunen arteko harreman-sarea trinkotzean joka dezaketen rolaz, euskara hizkuntza gutxitua izanik Interneten izan dezakeen bilakaeraz, nerabe eta gazteak online komunitatera erakartzeko estrategiaz edota Hizkuntza Politikaz aritu ziren ordu eta erdi luze iraun zuen mahai-inguru mamitsuan.

Esandako guztiak ezin jaso, Lander Arbelaitzen emandako datu batek bereganatu zuen nire arreta. “Munduan 6.000 hizkuntza inguru daude, eta wikipedian sarrera gehien dituzten hizkuntzen sailkapenean euskara 43. hizkuntza da”. Horren harira, Maite Goñik “Interneten euskararen presentzia dagokiguna baino handiagoa” dela nabarmendu zuen, eta baieztapena arrazoitzeko “lana, lana eta lana” aipatu zituen. Alegia, euskal komunitate bat egon badagoela, eta gainera lanerako borondatea baduela.

Lontxo Sainzek Goñiren baieztapena indartu zuen. EITBko Community Manager taldeko arduradunak joan den urtean atzerriko aditu talde baten bisita jaso zutela kontatu zuen; euskal komunitatearen parte-hartze mailarekin harrituta joan omen ziren. Sainzen hitzetan, aditu taldearen ondorio nagusia honakoa izan zen: “Euskara hizkuntza gutxitua izan arren, Interneteko presentziak ez du halakorik adierazten”.

Lander Arbelaitzen iritziz zeregin horretan bide onetik goaz, baina urrats biziak ematen jarraitu behar dugu. Bilakaera hori posible egiteko “euskararen funtzionaltasuna areagotzen hasi behar dugu, gazte eta nerabeak erakarriko dituzten erregistro informalak sortuz eta paisaia linguistikoa euskaldunduz”. Internetez eta sare-sozialez ari zen.

Mahai-inguruan parte hartu zuten gainontzeko hizlariak bat etorri ziren Arbelaitzek adierazitakoarekin. Gogoa, nahia eta komunitate dinamikoa badaudela azpimarratu zuten, baina era berean, hizkuntza politika eraginkorrik ez dagoela salatu zuten. Luistxo Fernandezek, esaterako, “gure interesen aurkako hizkuntza politika” bideratzen ari direla salatu zuen eta “Interneten euskararen presentzia sustatzeko diru laguntzak lehenetsi zituen “porlanerako bideratzen direnen aurretik”. Hasier Etxeberriak ere ezinbestekotzat jo zuen administrazioaren esku-hartzea, “argi baitago publizitatearekin ezin garela urrutira iritsi”. 

Idurre Eskisabel guztien artean eszeptikoena izan zen. “Interneteko itsasoan euskara ur ttantta bat” baino ez dela eman zuen aditzera, eta “euskarak muga asko dituela”. Agian ez du arrazoi faltarik, baina adituen hitzak entzun ondoren, nire ondorioa bestelakoa da. Eta Urkoren abestia teknologia berrien arora ekarrita, euskara itsaso urdin eta zabala bihurtzeko ahalegina egiteak merezi du.

Sekretu handirik ez dago. Norberak bere esparrutik, euskararen presentzia indartu behar dugu Interneten. Euskal komunitatea txikia izango da, baina gure arbasoek auzolanean aritzea zer den ondo irakatsi digute. Badirudi administrazioaren ekarpena, ekonomikoa, alegia, ez dela nahi adinakoa izango, baina adituak/programatzaileak eta erabiltzaileak bide beretik bagoaz –lehenak euskarazko programaketa aplikazioak sortzen, eta bigarrenak, horiek lehenesten eta erabiltzen– Interneteko itsaso urdin eta zabalean euskarazko olatuetan surfean aritzeko aukera izango dugu.

Negua New Yorken

Irrati era berriak: sormen irratia irakasgairako egindako audio edizioaren emaitza da honokoa. Audacity programarekin egindakoa da, eta arretaz entzuten baduzue, teknikoki ez dela batere zuzena ohartuko zarete. Pozik nago emaitzarekin, ordea. Lehenengo esperientzia izan da halako zerbait egiten, eta gutxienez buruan neukana islatuta ikusi dut. Hain zuzen, negu hotzean kalean hiltzen direnei omenalditxoa egin nahi izan diet Mikel Laboaren Gaberako aterbea abestia baliatuz (barkatuk dit Mikelek). Agian, inork entzungo balu, azaldutakoaren arrastorik ez luke antzemango, baina tira, ikasten goazen neurrian lan hobeak egingo ditugu.


Hemen doa testua

Negarra vs imajinazioa

Euskarazko Komunikazio Multimedia eta Digital (MM&D) hedabideen eskaintza, orokorrean, oparoa eta kalitatezkoa dela esango nuke. Gure txikitasunean, euskal hiztunon kopuruaz ari naiz –Eusko Jaurlaritzak 2009ko apirilean kaleratu zuen IV. Mapa Soziolinguistikoaren arabera Euskal Herri osoko hiztun kopurua 863.000koa da–, egitasmo interesgarri eta arrakastatsuak bideratu direlakoan nago; bi adibide aipatzearren, Goiena Komunikazio Taldea eta Sustatu Interneteko albistegia nabarmenduko nituzke, baina ez dira bakarrak.

Urte gutxi batzuen bueltan, euskarazko MM&D hedabideek “hedabideen mapa ideala” osatuz joan dira; dibertsitatea –askotariko hedabideak ditugu–, normaltasuna –egunerokotasunaren parte dira–, euskarrien aniztasuna –egunkariak, aldizkariak, Interneteko web-guneak, telebistak eta abar–, elkarkidetza –horren gustuko dugun feedback-a ahalbideratzen dute–, informazio orokorra –Berria hor daukagu–.

Baina hutsuneak ere badira. “Zeinen onak garen” edo “zeinen ondo egiten ditugun lanak” eta antzeko esaldiekin belarriak goxatzea ongi dago, baina ikuspegi kritikoa lantzea are aberasgarriagoa da, batez ere hobetzeko denean. Zentzu honetan, bi gabezia azpimarratu nahi nituzke: batetik, informazio espezializatuarena. Badira halako gai konkretu edo zehatzak lantzen dituzten hedabideak, Elhuyar Zientzia aldizkaria kasu, baina ez dira asko. Zentzu horretan, eta Euskal Herrian kirolarekiko dugun zaletasuna kontuan hartuta, apenas lantzen den esparrua dela iruditzen zait. Helburuko publikoa ez litzateke faltako.

Bigarren gabezia, larriena, auto-finantzazioarena da. Sentsazioa daukat euskal hedabideentzat instituzioetatik jasotzen dituzten diru-laguntzak ezinbestekoak direla, beharrezko makulu. Merkatu mugatua izanik, irakurle kopurua hala delako, publizitatea saltzetik lortzen diren diru-iturriak ez dira nahikoak halako hedabideak sostengatzeko.

Egoera horren aurrean bi jarrera daude. Negar egitea edo imajinazioa lantzea. Imajinazioa landu eta finantzazio bide berriak zabaltzea, sinergiak lantzea, baliabideak optimizatzea, sare sozialek eskaintzen dituzten plataforma berriak probestea… Negar gehiegi egiten dugulakoan nago, ordea.

Follow the leader

Nerabeak, Interneteko Sare Sozialak eta Euskara txostenak Bilboko nerabeek sare sozialetan gazteleraz komunikatzeko joera dutela ondorioztatzen du. Egia da Bilbo ez dela euskal hiztun gehien dituen hiria, eta badirela beste hiri eta herri “euskaldunagoak”. Euskal hiztun gehiago bizi diren herri eta hirietako nerabeen artean tendentzia –zenbaitek moda deituko dio– hori gailentzen ez ote den beldur naiz, ordea.

Izan ere, ez dago erreferenterik. Euskaraz jarduten duten tokian tokiko komunikabideek bere garaian euskal irakurleok geneukan gabezia betetzen asmatu zuten bezala –garai berrietara egokitzen asmatu dute gainera–, teknologia berriek, batez ere Tuenti, Facebook edo sare sozialek, zabaldu duten bidean nerabeak gidatzeko artzainen hutsunea sumatu dut.

Pirritx, Porrotx eta MariMotots pailazo taldea haurrentzat; Mihiluze SMSen alorrean; Anjel Alkain eta bere lantaldea umorearen esparruan edo Ken Zazpi, bakar bat esatearren, musikan erreferente argiak dira. Alabaina, ez dut ezagutzen nerabeak eta euskara sare sozialetan elkartuko dituen uztarririk.

Horrekin ez dut esan nahi ez direla existitzen, baina beste esparru horietan euskararen erabilera modu ludiko eta jolasgarrian zabaltzeko erreferenteak identifikatu eta bultzatu behar ditugu. The Soca Boys taldeak horren famatu egin zuen Follow the leader abestia gogora etorri zait, erreferenteak, liderrak behar ditugulako. Nerabeek jarraituko dituzten liderrak. Sare sozialetan euskararen presentzia bermatuko duten liderrak. 

Uhinbak, mugikorrean euskarazko irratiak entzuteko aplikazioa

Uhinbak edonon eta edonoiz mugikorrean euskarazko irratiak entzuteko aplikazioa da. Kode libreko aplikazioa, doakoa alegia, momentuz hamar dira aplikazio honen bidez entzun daitezkeenak: Antxeta Irratia, Bilbo Hiria Irratia, Bizkaia Irratia, Euskal Irratiak –Gure Irratia, Antxeta Irratia, Xiberoko Botza eta Irulegiko Irratia–, Euskalerria Irratia, Hala Bedi Irratia, Ttan Ttakun Irratia, Txolarre Irratia, Xiberoko Botza eta Xorroxin Irratia. 

Antxeta Irratiak eta Fitbak  enpresak elkarlanean loratutako egitasmoa izan da, Berria Fundazioaren, Gipuzkoako Foru Aldundiaren eta Eusko Jaurlaritzaren laguntzarekin.

Internetera konexioa duten sakelekoen etengabeko gorakada ikusiz, teknologia euskararen zerbitzura jarri nahi izan dute beste hizkuntza askok jada bazeukaten bozgorailua eskainiz. Aplikazioaren helburua honakoa da: streaming teknologia erabiliz Interneterako sarbidea duten sakelakoetan euskal irratiak entzun eta telebista ikusteko aplikazioa garatzea. Aplikazioa garatu dutenen hitzetan, egitasmoa hirukoitza da: entzun, irakurri eta ikusi. Entzun, streaming teknologiaren bidez; ikusi, euskal telebistekin –irratiekin egindako antzeko zerbait egin nahi baitute etorkizunean, eta irakurri, RSS jarioen bidez (zuzenean aplikaziora).

Aplikazioa
Erabiltzeko erraza da aplikazioa, edukietatik informazioaren arkitekturaraino guztia modu sinple eta intuitiboan baitago diseinatuta. Aplikazioak eskaintzen dituen zerbitzuak baliatzeko sakeleko telefonoa –multimedia edukiak erreproduzitu eta interneten nabigatzeko prestatu dagoena (Android /Iphone)– eta Interneterako konexioa baino ez dira behar.

Mac erabiltzen dutenek (iPhone, iPad edota ordenagailuak), eskuragarri dute App store-an. Android sistema eragilea erabiltzen dutenek, berriz, Android market-ean daukate: bilatu, deskargatu eta instalatu besterik ez da egin behar. Aplikazioa Uhinbak  webgunean ere eskura daiteke.

SPORT.ES ZIBER-HEDABIDEAREN ANALISIA

Ziberkazetaritza, ereduak eta genero berriak ikasgaiaren baitan, hedabide ezberdinek Interneten daukaten presentzia aztertzen ari gara. Kasu honetan, ziber-hedabideen analisia egitea egokitu zaigu. Datozen lerrootan Bartzelonako Sport  ziber-hedabidearen erradiografia egiten ahaleginduko naiz. Era berean, ziber-hedabidea hobetzen laguntzeko hausnarketa egitea da sarrera honen helburua.

Onarpen maila eta audientzia

Alexa-ko “Traffic Rank” izeneko web trafiko neurgailuak emandako datuen arabera, mundu mailako hedabideen artean 1.499 postuan dago –Espainiako hedabideen artean, berriz, 57. postuan agertzen da–. Marcarekin alderatzen badugu, Madrilgo ziber-hedabideak datu hobeak ematen ditu –mundu mailan 303 postuan dago eta Estatu mailan 10.ean–.

Web 2.0, jarrera kontua

Erabiltzaileen partehartzean eta informazio trukaketan oinarritzen diren Interneteko web zerbitzuei deitzen diegu web 2.0. Lehenengo erreferentziak 2004 urtekoak dira, Tim O´Reilly irlandarrak eta bere lan-taldeak kontzeptua aurkeztu zutenekoak. 

WEB 2.0k Internet hankaz gora jarri du, izugarrizko iraultza ekarriz. Mezu igorle eta hartzaile tradizionalak desagertu dira; sarean komunikazioa aldebakarrekoa izatetik, aldeaniztuna izatera pasa delako.

Horren erakusgarri, egungo webgune guztiek eskaintzen diote erabiltzaileari elkarreragiteko aukera: iritzia emateko, sare sozialetan albiste/artikulu/argazkiak zabaltzeko edota edukiak sortzeko.

Plataforma ezagun asko daude Web 2.0 delakoaren baitan: Identi.ca, Wikipedia, Sustatu, Zuzeu... Erreminta horiek komunitatea ulertzeko modua aldatu dute bere zerbitzura jarri dira eta jakituria eta aberastasuna partekatuz.

Teknologia etengabeko eraldaketa prozesuan dago. Gure zerbitzura erreminta interesgarriak jartzen ditu, eta horietan sakondu behar dugu, ezagutza areagotu eta ahalik eta onura gehien atera. WEB 2.0k aukera hori ematen digu, eta aprobetxatzen jakin behar dugu. Azken finean, WEB 2.0 jarrera kontua delako.

 

Ikaslea eta irakaslea

Aitor Azkonobieta

Azaroan hiru urte beteko dituen semeari lau gurpildun bizikletan nola ibili behar duen irakasten aritu nintzen larunbat goizean. Olentzerok ekarritako bizikleta estreinatu gabeari hautsa kendu ondoren, garajeko aterpearen eta lasaitasunaren babesean eman zituen Manexek bere lehen pedal-kolpeak.

Kaskoa jantzi, bizikleta gainean eseri eta ohartzerako, behetik gora begira neukan adi-adi, nire aholkuak entzun eta esperientzia berriari ekiteko listo. “Pedalei eragin”, “aurrera begiratu”, “jira ezkerretara, jira eskuinera”, “pareta jo aurretik frenatu” eta nola ez, “kontuz!!!”, mila bat bider, goitik behera.

Garajeari bi itzuli eman orduko, hirugarrena ematera zihoala honela esan zidan: “aita, orain hemen geratu, bakarrik emango dut hurrengo itzulia”. Edo oso irakasle ona naiz edo segituan aspertu zen konpainiarekin.

Goizeko pasartea gogora etorri zitzaidan arratsaldean, Andoaingo Bastero Kulturguneko oholtza gainean Amaia Agirre eta Ane Labaka elkarren ondoan ikustean Gipuzkoako Bertsolari Txapelketako final zortzirenetako lehenengo kanporaketan. Amaia Aneren bertso irakaslea izan da urtetan, eta momentu batez biak irudikatu nituen “margaritak” egiten, errimategia aberasten, argudioak lantzen, doinu berriak deskubritzen… Ane behetik gora eta Amaia goitik behera.

Manexek bere lehenengo pedal-kolpeak eman zituen larunbatean; Ane estreinakoz ari da Gipuzkoako Txapelketa Nagusian kantatzen. Anek dagoeneko ez du Amaiaren beharrik bere bertso ibilbidea urratzeko –oraindik ere aholku eske gerturatuko zaion arren–; Manexek, ordea, nire beharra izango duelakoan nago lau gurpiletik bi gurpiletarako saltoa egiteko.

Agurreko bertsoan Anek aitortu bezala, Amaia eta bera bertso irakasle-ikasle izatetik lagun izatera pasa dira. Niri ere gustatuko litzaidake urte batzuen bueltan Manexen ahotik “nire laguna” izan nahi duela entzutea.

Gipuzkoako Bertsolari Txapelketako final-laurdenak erabakita geratu dira

Aitor Azkonobieta

Gipuzkoako Bertsolari Txapelketako final-zortzirenetako kanporaketak amaituta, erabakita geratu dira final-laurdenetarako saioak. Atzo arratsaldean jokatu zen final-zortzirenetako zazpigarren eta azken kanporaketa Irungo Amaia Antzokian, eta Alaia Martinek eta Haritz Casabalek lortu zituzten azken txartelak; Alaiak lehenengo postua eskuratuta lortu zuen , eta Haritzek berriz, batutako puntuazioari esker.

Final-laurdenetan hogeita hamar bertsolari ariko dira. Bost kanporaketa jokatuko dira -lehenengoa hilaren 22an Oñatiko Zubikoa kiroldegian- eta hemezortzi bertsolari sailkatuko dira final-erdietarako; kanporaketa bakoitzeko irabazleak eta puntuazioaren arabera puntu gehien batzen dituzten hamaika bertsolarik. Finala abenduaren 18an jokatuko da Donostiako Illunbe zezen plazan.

Amaiurri lau parlamentari ematen dizkiote lehenengo inkestek

Aitor Azkonobieta

Amaiur koalizioari lau parlamentari ematen dizkiote lehenengo inkestek. Aralarrek, Eusko Alkartasunak, Alternatibak eta ezker abertzaleak koalizioa aurkezteko egindako agerraldi publikotik astebete pasa ez denean, electrometro.com web guneak lau parlamentari ematen dizkio azaroaren 20ko Espainiako hauteskunde orokorretan. Amaiur koalizioak datorren astean aurkeztuko ditu zerrenda-buruak eta Txelui Moreno ezker abertzaleko ordezkariak iragarri duenez, “oso izen garrantzitsuak” daude. 

Vozme

Las listas de tops son un método simple que tienen los profesores y los
alumnos para aprovechar los recursos de Internet centrándose en una
materia determinada. Al fin y al cabo, sólo se trata de elaborar listas
de sitios web que tratan de un tema concreto. Suelen ser preparadas y
trabajadas por el profesor o por el alumno con la finalidad de lograr
encontrar lo mejor de los mejor dentro de una lista con más o menos
hiperenlaces y con un breve comentario argumentativo de la elección.
Está claro que con las listas de tops se enseña al estudiante a hacer
selecciones correctas y a trucarlas posteriormente para su discusión.
Los alumnos y los profesores construyen una base de datos de favoritos o
bookmarks que todos los años se renueva, valiéndose de herramientas de
la web 2.0 como Diigo, iFavoritos o Blinklist.

Hamabost urteren bueltan berriro Leioan

Badira hamamost urte Kazetaritzan lizentziatu nintzela. Orduz geroztik ez naiz gehiagotan izan Leioako unibertsitatean. Gaur, hasiberrien ilusio eta urduritasunarekin, Leioara itzuli naiz Komunikazio Multimedia Masterreko lehenengo klase egunera. Egia aitortu behar badut, nire burua lekuz kanpo dagoen irudipena dut; denbora kontua izango delakoan, esperientzia aberasgarria izatea nahiko nuke.

http://youtu.be/knB875pj_cY